Verantwoordelijkheid college van burgemeester en wethouders

De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties, blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de raad vastgestelde kaders zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad op 17 december 2024 vastgestelde normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.

Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording hoeven te worden betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves en is daarmee vastgesteld op € 2,7 miljoen.

Bevinding

Het college is van mening dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties niet rechtmatig tot stand zijn gekomen binnen de daarvoor gestelde grens. 

Het college stelt vast dat de omvang van de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen bedrag € 22,3 miljoen bedraagt. Dit is hoger dan de daarvoor gestelde grens van € 2,7 miljoen. Van de niet rechtmatig tot stand gekomen verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties is volgens het college overigens een bedrag van € 1,1 miljoen acceptabel op basis van door de gemeenteraad vastgestelde afspraken.

De geconstateerde afwijkingen betreffen:

In de paragraaf bedrijfsvoering is op basis van de Kadernota rechtmatigheid van de commissie BBV en op basis van de afspraken met de raad aanvullende informatie opgenomen over de financiële rechtmatigheid. In deze paragraaf heeft het college ook beschreven welke actie hij onderneemt om vermelde afwijkingen in de toekomst te voorkomen.

Toelichting

Ad 1A. Overschrijding lasten programma’s

Uitgangspunt voor begrotingsoverschrijdingen van de lasten is dat iedere afwijking van de begroting als onrechtmatig wordt beschouwd. Door de raad is in de financiële verordening artikel 11 lid 3 bepaald welke begrotingsonrechtmatigheden passen binnen het vooraf vastgestelde beleid en daarmee vooraf als acceptabel geduid worden. Hiervan is sprake in de volgende situaties:

1. Er is sprake van een overschrijding waarbij direct gerelateerde inkomsten de overschrijding compenseren, mits voorzien van een toelichting.

2. Er is sprake van een overschrijding op een open-einde regeling.

3. De overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling van een tussentijdse rapportage.

In onderstaande tabel zijn de afwijkingen van € 100.000 en hoger van de programma’s opgenomen (overschrijding van de lasten) met daarbij de verklaring in hoeverre de afwijking past binnen het door de raad geformuleerde beleid.

Toelichting

Algemeen Bestuur en Organisatie

Gemeenten hebben op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) de taak een voorziening te vormen voor de pensioenen van (gewezen) wethouders. Op basis van een actuariële berekening wordt na afloop van het betreffende jaar de hoogte van de aan te houden voorziening bepaald. Dit jaar is er € 0,7 miljoen gedoteerd aan de voorziening. De verwachting is dat de pensioenen van de wethouders per 1 januari 2028 worden overgedragen aan het pensioenfonds. De gevormde voorziening zal dan als inbrengwaarde worden meegegeven.

Openbare orde en veiligheid

De afrekening voor het Functioneel Leeftijd Ontslag (FLO) van het brandweerpersoneel is hoger uitgevallen dan begroot. Met ingang van 2026 verstrekt de VRH meer informatie over de hoogte van de FLO in de begroting en de jaarstukken.

Verkeer en vervoer

Tegenover de hogere lasten op dit programma staan direct toerekenbare baten. Hiervan heeft de raad aangegeven dat deze passen binnen het door de raad vastgestelde beleid (acceptabel zijn). Deze begrotingsonrechtmatigheden zijn opgenomen in de toelichting op de baten en lasten in de jaarrekening en worden toegelicht bij de programma’s.

Onderwijs

Zoals aangekondigd in de 2e halfjaarrapportage 2024 is er sprake van extra onderhoudskosten (betonrot) bij het Stanislas college. De uiteindelijke reparatiekosten bedroegen circa € 90.000 en dienen op basis van geldende wet- en regelgeving door de gemeente betaald te worden.

Als gevolg van een brand op de dependance van Brede School Steenvoorde aan de P. van Vlietlaan, is er besloten om deze lokalen te herbouwen bij de al bestaande hoofdlocatie aan de Dr. Poelslaan. Daarop is er besloten om de bestaande school een termijn eerder dan gepland te slopen en te starten met een nieuw gebouw. Om de periode van nieuwbouw te overbruggen wordt er gebruik gemaakt van tijdelijke onderwijshuisvesting. Wij zijn nog in afwachting van een definitief besluit vanuit de verzekeraar rondom de omvang van de verzekeringsgelden. Mocht in de uitkering ook een vergoeding voor de tijdelijke huisvesting zitten, dan zal dat deel als (gedeeltelijke) dekking voor de huur van de tijdelijke huisvesting in de exploitatie opgevoerd worden.

Overhead

Voor de overhead wordt verwezen naar het onderdeel Overhead in het jaarverslag.

Ad 1B. Overschrijding investeringsbudgetten (kredieten)

Het totaal van de overschrijdingen van investeringsbudgetten is lager dan de verantwoordingsgrens van € 100.000.

Ad 2. Ongeautoriseerde reservemutaties

Er zijn geen ongeautoriseerde reservemutaties.

Ad 3. Overschrijding van baten en/of onderschrijding van lasten en baten

Bij deze categorie begrotingsonrechtmatigheden is het van belang om vast te stellen of de raad tijdig is geïnformeerd over deze afwijkingen. De bestendige gedragslijn is dat de raad over afwijkingen die na het vaststellen van de 2^e halfjaarrapportage bekend worden, wordt geïnformeerd in de jaarstukken.

Formeel zijn de overschrijdingen van baten en/of onderschrijdingen van lasten en baten die niet tijdig aan de raad gemeld onrechtmatig. Het betreft de verschillen die zijn ontstaan in de periode tussen de 2^e halfjaarrapportage en de jaarrekening.

Over een aantal zaken is de raad wel expliciet geïnformeerd:

• Middels raadsinformatiebrief 24-077 is de raad geïnformeerd over de gevolgen van de Miljoenennota voor het gemeentefonds (septembercirculaire) en de financiële effecten voor de gemeente Rijswijk (Algemene Dekkingsmiddelen).

• Op 18 februari 2025 heeft de raad een besluit genomen over de budgetoverheveling 2024 naar 2025 voor een bedrag van € 955.000. Omdat de raad over deze onderuitputting is geïnformeerd, wordt dit bedrag gecorrigeerd.

• Op 24 april 2025 heeft de raad het Grondexploitatie Sion - ’t Haantje Dertiende herziening vastgesteld. De afwijkingen op het programma Wonen en Leven zijn daarmee voor een aanzienlijk deel al aan de raad gemeld (Wonen en Leven).

Per saldo resteert er een onrechtmatigheid op de onderschrijding van de lasten van € 18,3 miljoen (over- en onderschrijding van baten, en onderschrijdingen van lasten worden bij elkaar opgeteld). De onderschrijdingen van de lasten en de lagere of hogere baten per programma blijken uit het overzicht van baten en lasten. Deze verschillen worden per programma toegelicht in het jaarverslag.