Het is onze wens om met de organisaties die met jeugdigen werken het beleid en de uitvoering af te stemmen. Graag willen we deze organisaties ook actief laten samenwerken. Hierbij werken we vanuit de volgende uitgangspunten:

• jeugdigen staan centraal;

• versterken van eigen kracht;

• werken vanuit een intergrale aanpak;

• aandacht voor jeugdparticipatie.

Het Rijswijkse jeugd- en onderwijsbeleid richt zich op jeugdigen in de leeftijd van 0-23 jaar. Het sluit aan op de diverse levensfasen. We verdelen het jeugd- en onderwijsbeleid in drie thema’s: Opgroeien en Opvoeden, Educatie en Persoonlijke Ontwikkeling.

De gemeente stimuleert en verbindt partijen met elkaar. We zorgen voor voorzieningen die met elkaar verbonden zijn. Als gezinnen (tijdelijk) niet in staat zijn om problemen rondom de opvoeding op te lossen, wordt dit vroeg opgemerkt. Jeugdigen en/of hun ouders/verzorgers worden begeleid naar voorzieningen die daarbij passen. Zo willen we een zwaardere zorgvraag voorkomen of beperken. De samenwerkende partners in het CJG hebben een centrale rol in de ondersteuning bij de opvoeding aan jeugdigen en de ouders.

Preventief aanbod

In 2022 heeft het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Rijswijk gezorgd dat opvoeders, jeugdigen en professionals makkelijk vragen konden stellen over opvoeden en opgroeien. De CJG- coördinator heeft netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor partners die met jeugd werken. We organiseerden twee bijeenkomsten voor de professionals die betrokken zijn bij de zorg en het basisonderwijs. Ook waren er activiteiten om de zichtbaarheid van de dienstverlening van het CJG te vergroten onder de doelgroep. Zo was het CJG aanwezig tijdens de informatiemarkt van het Strandwalfestival. Ook werden er diverse activiteiten georganiseerd in de week van de opvoeding.

Voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en bevorderen van taalvaardigheid

Om onderwijsachterstanden te voorkomen is het belangrijk om er vroeg bij te zijn en te zorgen voor een aanpak die op maat gemaakt is. Het beheersen van de Nederlandse taal is hierbij een essentieel onderdeel. Daarom werken we samen met partners zoals het onderwijs, de kinderopvang en de bibliotheek. Samen zorgen we ervoor dat de taalvaardigheid al vanaf jonge leeftijd wordt vergroot. We stimuleren een aanbod van hoge kwaliteit op de peuteropvang wat bestaat uit een gestructureerd en ontwikkelingsgericht lesprogramma. Ouders worden hierbij actief betrokken. Achterstanden in het onderwijs worden voorkomen en/of verminderd, onder andere door het bieden van voorschoolse educatie. Peuters met een (dreigende) achterstand worden actief begeleid naar de voorschoolse educatie.

De voorschoolse educatie loopt door in de vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. Met het onderwijs en de kinderopvang zijn in 2022 (hernieuwde) prestatieafspraken gemaakt en vastgesteld in het bestuurlijk overleg. De afspraken gaan over de resultaten van de voor- en vroegschoolse educatie en de monitoring daarvan. Een doorgaande lijn en een goede overdracht maken onderdeel uit van deze afspraken.

Vanaf het schooljaar 2021/2022 stelt de gemeente extra subsidie beschikbaar voor scholen met een hoge achterstandsscore om gelijke kansen te bevorderen. Deze subsidie is een aanvulling op de extra middelen die deze scholen zelf ontvangen binnen hun lumpsum-financiering. Zo kunnen ze achterstanden wegwerken of verkleinen. De inzet van de gemeentelijke subsidie moet aansluiten bij het gemeentelijk beleid voor achterstand in het onderwijs. Het moet een aanvulling zijn op de aanpak van de school zelf in het kader van de achterstanden in het onderwijs. Ook voor het schooljaar 2022-2023 hebben de scholen waar het om gaat deze subsidie(s) aangevraagd en toegekend gekregen.

Het ROC Mondriaan biedt, in overleg met de gemeente, een lesprogramma aan dat gericht is op het verbeteren van lezen, schrijven en digitale vaardigheden voor volwassenen met een laag taalniveau (NT1 en NT2). De gemeente moedigt deelname aan via onder andere het Taalhuis. In 2021 is het Regionaal Programma Laaggeletterdheid Haaglanden 2021-2024 vastgesteld door alle gemeenten in onze arbeidsmarktregio. Dit regionale programma is opgenomen in het lokale beleidsplan Het start met Taal. Begin 2022 is het beleidsplan vastgesteld door de raad.

Passend onderwijs en voorkomen van schooluitval

Iedere leerling volgt zo passend mogelijk onderwijs. Meestal is dat op een reguliere school. Maar soms is dat niet mogelijk of kan dit alleen met een jeugdhulparrangement. Scholen hebben een goed

zicht op de kinderen en kunnen problemen vroegtijdig signaleren. Het schoolmaatschappelijk werk verzorgt preventieve en kortdurende hulp en vervult de schakelfunctie tussen het onderwijs en het jeugdteam. Binnen het jeugdteam is voor iedere school een maatje aangewezen zodat er snel binnen de driehoek onderwijs-schoolmaatschappelijk werk-jeugdteam geschakeld wordt. Ook team leerplicht vervult, indien nodig, een belangrijke preventieve taak binnen deze driehoek.

Samen met de Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, het jeugdteam en overige partners binnen het preventieve voorveld, wordt ingezet op het (nog) sneller signaleren van mogelijke problemen en het maken van slimme combinaties waar passend onderwijs en passende jeugdhulp bij elkaar komen, bijvoorbeeld in de vorm van onderwijs-zorg-arrangementen (OJA’s).

We realiseren samen een dekkende zorg-onderwijs-structuur, zetten in op zo “thuisnabij onderwijs” als mogelijk is en dringen daardoor het aantal (dreigende) thuiszitters terug en voorkomen schooluitval.

Sinds het nieuwe schooljaar is er gestart met de pilot Consulent in de School. Hiervoor zijn 2 medewerkers van het Jeugdteam volledig vrij gemaakt. De Consulent in de School is regelmatig op alle scholen in Rijswijk aanwezig als sparringspartner en is het vaste maatje vanuit het jeugdteam voor die school. Het doel van de pilot is om de verbinding tussen het onderwijs en de zorg voor jeugd nog steviger te verbinden, preventiever te kunnen werken en, indien er toch zwaardere hulp nodig is, dit sneller en effectiever in te zetten. Deze pilot wordt deels betaald uit de gemeentelijke NPO-gelden.

Samen met de Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, het jeugdteam en overige partners binnen het preventieve voorveld, wordt ingezet op het (nog) sneller signaleren van mogelijke problemen en het maken van slimme combinaties waar passend onderwijs en passende jeugdhulp bij elkaar komen (bijvoorbeeld in de vorm van onderwijs-zorg-arrangementen (OJA’s).

We realiseren samen een dekkende zorg-onderwijs-structuur, zetten in op zo “thuisnabij onderwijs” als mogelijk is en dringen daardoor het aantal (dreigende) thuiszitters terug en voorkomen schooluitval.

Sinds het nieuwe schooljaar is er gestart met de pilot “Consulent in de School”. Hiervoor zijn 2 medewerkers van het Jeugdteam volledig vrijgemaakt. De Consulent in de School is regelmatig op alle scholen in Rijswijk aanwezig als sparring-partner en is tevens het vaste maatje vanuit het jeugdteam voor die school. Doel van de pilot is om de verbinding tussen het onderwijs en de zorg voor jeugd nog steviger te verbinden, preventiever te kunnen werken en, indien er toch zwaardere hulp nodig is, dit sneller en effectiever in te zetten. Deze pilot wordt deels betaald uit de gemeentelijke NPO-gelden.

Onderwijshuisvesting

De gemeente is wettelijk verplicht om te zorgen voor voldoende huisvesting voor de scholen. Samen met de schoolbesturen werken we aan een goede kwaliteit van de schoolgebouwen en dragen daarmee bij aan de ontwikkeling en leerprestaties van kinderen en het werkplezier van de leerkrachten.

De huisvestingsopgaven zijn, in samenwerking met het onderwijs, uitgewerkt in een Integraal Huisvesting Plan (IHP).

Op basis van het IHP is het afgelopen jaar in samenwerking met het schoolbestuur en de kinderopvang het project gestart voor de vervanging van de Steenvoordeschool.

Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt

De basis voor de versterking van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt is het in 2019 vastgestelde plan van aanpak Nieuwe Onderwijs Energie (NOER). Het programma heeft als doel het versterken en faciliteren van het Rijswijkse onderwijs, het voorkomen van uitval bij overgangsmomenten in het onderwijs, en het vinden van stageplaatsen voor Rijswijkse leerlingen door het opzetten van een langdurige samenwerking tussen het (Rijswijkse) bedrijfsleven en Rijswijkse onderwijs.

In het schooljaar 2021-2022 maakten ruim 1.000 leerlingen uit Rijswijk kennis met verschillende Rijswijkse bedrijven in het kader van beroepsoriëntatie. Een succesvolle samenwerking tussen JINC Haaglanden en de Gemeente Rijswijk. Daarnaast stond het jaar 2022 in het teken van verbreding en uitbreiding van relevant onderwijs. Samen met partners van de Energy Cave hebben we in 2022 meer dan 300 vmbo, havo, vwo en mbo-leerlingen mogen ontvangen in het Education Center

van de Energy Cave. Door het organiseren van excursies, gastcolleges en masterclasses voor het onderwijs, enthousiasmeren we jongeren voor technische opleidingen en creëren we (meer) draagvlak voor de Energietransitie. Samen met het beroepsonderwijs zijn we gestart met het ontwikkelen van nieuwe curricula.

Nationaal Programma Onderwijs (NPO)

Vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) hebben naast de scholen, ook alle gemeenten extra geld ontvangen om het onderwijs extra te ondersteunen bij hun aanpak vanuit het NPO.

De gemeente Rijswijk heeft € 895.117, - ontvangen om in te zetten in aanvulling op en ter ondersteuning van de (school)plannen van het onderwijs in het kader van het bestrijden van (onderwijs)achterstanden als gevolg van COVID-19.

Na het ophalen van de behoeften bij de scholen bleek voor het basisonderwijs de grootste behoefte te liggen in een betere samenwerking tussen het onderwijs en activiteiten in de preventieve- en zorg-sfeer. Voor het voortgezet onderwijs lag de gezamenlijke behoefte in activiteiten rond de thema’s welbevinden/cultuur, verlengde schooldag en toeleiding naar (reguliere) activiteiten/verenigingen.

Op basis van deze opgehaalde behoeften hebben de scholen subsidie kunnen aanvragen voor activiteiten die (mede) bijdragen aan het bestrijden van COVID-19 achterstanden. Voorwaarde voor de plannen is dat er structurele verbeteringen/veranderingen plaats vinden met dit incidentele geld.

De scholen zijn in 2022 gestart met de uitvoering van de plannen.

Brede regeling combinatiefuncties (Team Brede Impuls)

Het Rijk heeft de Brede regeling combinatiefuncties, die liep vanaf 2008, tot en met 2022 bevroren. Tot in december 2022 was er nog veel onduidelijkheid over de mogelijke voortzetting van de regeling en de daarbij behorende bedragen.

De Ontdekkers

Het aanbod van de vakantieactiviteiten en het cursusaanbod blijft continue inspringen op de behoefte van de kinderen, maar ook op trends. Er is veel aandacht voor een gevarieerd programma-aanbod. Om het aanbod te kunnen realiseren, wordt samengewerkt met diverse lokale aanbieders op het gebied van sport, cultuur, natuur, taal, techniek en verkeer. De Ontdekkers hebben als doel dat kinderen kennismaken, ontdekken, verdiepen, verbreden en verbinden. Hiermee worden de kinderen gestimuleerd om lid te worden van één van de lokale verenigingen.

De activiteiten vinden zo veel mogelijk plaats in alle wijken van Rijswijk. Waar dit niet mogelijk is, wordt een locatie dichtbij gezocht die goed bereikbaar is. Om verschillende redenen is het niet mogelijk gebleken om de gewenste uitbreiding naar meer dan 9 wijken te realiseren. In alle wijken van Rijswijk worden deelnemers geworven.

Expeditie Rijswijk

In samenspraak met de oudere jeugd wordt vanuit Expeditie Rijswijk een aansprekend activiteitenaanbod georganiseerd. De Expeditie is opgezet vanaf het begin van de coronapandemie (vanuit een extra doeluitkering vanuit het Rijk) en was een groot succes. Reden om dit aanbod voort te zetten en verder uit te bouwen in 2022. Ook in 2022 is dit gefinancierd uit de middelen van het coronamaatregelenpakket vanuit het groeifonds.

Epic Youth (Online activiteiten)

Tijdens de coronapandemie hebben de partners veelal digitaal met de (vooral oudere) jeugd gecommuniceerd en activiteiten georganiseerd. Tijdens de pandemie hebben we gemerkt dat we digitaal een andere doelgroep kunnen bereiken dan fysiek en heeft het online jongerenwerk vorm gekregen via het aanbod van Epic Youth.

Via activiteiten sluiten jongeren zich aan bij een discord waar jongerenwerkers ook bij aangesloten zijn. Het is gebleken dat de jongeren met elkaar, maar zeker ook met de jongerenwerkers, digitaal makkelijker communiceren over bepaalde onderwerpen en over wat hen bezighoudt. Vandaar dat we in Rijswijk een compleet pakket aan jongerenwerk willen realiseren van zowel fysiek als digitaal jongerenwerk. De medewerkers van Epic Youth werken samen met de uitvoerende partijen om met de jeugdigen te komen tot een samenhangend en op elkaar afgestemd programma.

De Helden van de Natuur

Helden van de Natuur is een binnen- en buitenschools programma met verschillende activiteiten om jeugdigen en hun ouders te stimuleren meer naar buiten te gaan en op avontuur te gaan in de natuur. Binnen schooltijd leren jeugdigen over natuur en milieu in lessen gegeven door groenpartners, leerkrachten en vrijwilligers. Buiten schooltijd kunnen jeugdigen deelnemen aan activiteiten die hen stimuleren om ook in hun vrije tijd meer bewust met de natuur om te gaan. Verder worden binnen het programma Helden van de Natuur netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor (groen)partners uit Rijswijk.

Tussen Team Brede Impuls, De Ontdekkers en Helden van de Natuur bestaat een nauwe samenwerking. Al deze programma’s zijn gericht op kennismaking, verdieping, toeleiding naar bestaande activiteiten en verenigingen en borging.

Bij het ontwikkelen van gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan, betrekken we de jeugdigen; zij zijn tenslotte de volwassenen van de toekomst.

Met de kinderrechtenambassadeurs van de basisscholen hebben we blijvende aandacht voor participatie en de rechten van kinderen en jongeren. Het doel is om betrokkenheid van kinderen en jongeren in maatschappelijke vraagstukken te creëren door hen gevraagd, maar ook ongevraagd advies te laten leveren aan het gemeentebestuur.

In september 2021 zijn er 19 kinderen uit groep 7 afkomstig van 11 basisscholen geïnstalleerd als Kinderrechtenrechtenambassadeurs. In december 2022 is er feestelijk afscheid genomen van deze Raad van kinderrechtenambassadeurs. De werving voor de nieuwe kinderen is gestart in november/ december 2022.

De jeugdigen betrekken we op beleidsthema’s en onderwerpen die hen aanspreken, maar ook waar we als gemeente graag over willen praten. Het streven is om vanuit jongerenpanels de jeugdigen advies te vragen. De panels kunnen variëren qua samenstelling, afhankelijk van de adviesvraag.

Vanuit de gemeente is dit de weg om jongerenambassadeurs in nieuwe stijl op te zetten.

Speaking Minds Methodiek

Bij de Speaking Minds methodiek worden (praktisch) opgeleide jongeren meer betrokken bij het gemeentelijk beleid. Zij adviseren vanuit hun rol en perspectief de gemeente over een specifieke beleidsvraag. De jongeren presenteren vervolgens hun ideeën aan de wethouder.

Het project is in september 2021 gestart op het Stanislas College met het thema Armoede. Twee coaches zijn opgeleid volgens de Speaking Minds aanpak zodat zij de jongeren hierin kunnen begeleiden en coachen. Deze coaches hebben met hun opgedane kennis in 2022 zelfstandig het thema Armoede behandeld op het Stanislas College, dit keer met een vierde klas. Het project liep door tot begin 2023.

Maatschappelijke Diensttijd (MDT)

MDT is een programma voor jeugdigen van 14 tot en met 27 jaar. Het is een kans om hun talenten te ontdekken, van betekenis te zijn, nieuwe mensen te ontmoeten en keuzes te maken voor de toekomst. Binnen dit programma staat maatschappelijke invloed voorop en daarbij zijn drie dingen belangrijk: iets doen voor een ander en/of de samenleving, ontwikkeling van talent en elkaar ontmoeten.

In Rijswijk doen we mee aan twee MDT projecten; “The Real Social” en “Follow Your Dreams”.

The Real Social

The Real Social is een project voor alle jeugdigen in Rijswijk tussen de 14 en 27 jaar. Zij doen, op basis van hun interesses en talenten, mee aan verschillende activiteiten met een maatschappelijke waarde. Zij helpen bijvoorbeeld bij sportieve en culturele activiteiten voor kinderen, jongeren en ouderen in de buurt. De jeugdigen worden gekoppeld aan een teamcoach en samen bekijken zij wat de jeugdige graag wil doen en bij welke activiteiten zij willen helpen. De jeugdigen worden door hun teamcoach begeleid en kunnen meedoen aan workshops om hun talenten te ontwikkelen. Deelname aan het project duurt zes maanden (totaal 100 uur). Na afloop van deelname aan het project ontvangt de jeugdige een bewijs van deelname.

Follow Your Dreams

Follow Your Dreams is bedoeld voor jeugdigen tussen de 18 en 27 jaar zonder werk en/of genoeg diploma's. Deelname aan het project duurt 20 weken (320 uur). De jeugdige wordt intensief begeleid en gaat 16 uur per week aan de slag met een divers programma. Zo doen zij mee aan maatschappelijke activiteiten en doen zij via een soort stageplek werkervaring op. Het doel is dat 70% van de deelnemers aan het werk gaat of een opleiding gaat volgen. Na afloop krijgen de deelnemers een MDT-diploma. Aan landelijke erkenning van dit certificaat wordt gewerkt. De trekker van Follow Your Dreams is de gemeente Den Haag. De gemeente Rijswijk doet sinds 2021 mee aan dit project.

De gemeente Den Haag organiseert ook een Follow Your Dreams 2.0 (FYD 2.0). Dit is in september 2022 gestart en is een intensievere vorm die 1,5 jaar duurt. Ook de Gemeente Rijswijk doet mee. In FYD 2.0 worden de geleerde lessen uit de het eerste Follow Your Dreams project toegepast, nieuwe partners aangehaakt en doelstellingen aangepast zodat deze realistisch zijn. Werkloosheid onder jongeren is gegroeid en de effecten hiervan op mentaal vlak zijn merkbaar. De ambitie van FYD 2.0 is voor 150 jongeren een groot verschil te maken. Door middel van maatschappelijke activiteiten en de leer- en/of werkervaring gaan zij iets terug doen voor de samenleving.