Een goed ondernemersklimaat is belangrijk. Voor zowel de lokale en regionale economie en werkgelegenheid. Onze bestaande beleidsstukken waren verouderd. In 2022 is gestart met het opstellen van een nieuwe economische visie ‘Rijswijk Onderneemt’. In 2022 hebben we een economische analyse laten uitvoeren op de duurzaamheid van onze bedrijventerreinen (werklocaties). Op basis daarvan is een concept strategie opgesteld. Voor onze (kern)winkelgebieden is gestart met het opstellen van een nieuw retail- en horecabeleid. De economische visie, strategie toekomstbestendige werklocaties en retail- en horecabeleid bepalen (mede) de richting van ons economische beleid en de uitvoering daarvan. We creëren de voorwaarden voor een stimulerende omgeving die goed is voor ondernemers en horen bij een goed ondernemersklimaat.

Het voorgenomen beleid gaat uit van de doelen die zijn vastgesteld in de begroting van 2022 namelijk:

1. Zorgen voor sterke netwerken;

2. Zorgen voor sterke werk- en winkelgebieden: veranderen en het opknappen van de Plaspoelpolder en herontwikkeling en versterken van de winkelcentra;

3. Zorgen voor een sterke economische structuur: aandacht voor en het toepassen van vernieuwing en duurzaamheid;

4. Zorgen voor een sterk profiel: het laten zien van het onderscheidende karakter van Rijswijk. Zo creëren we de gelegenheid om te kunnen ondernemen. Ook behouden we voldoende ondernemers. Dat zorgt weer voor werkgelegenheid;

5. Dienstverlening: een rode loper voor ondernemers (Ondernemers op de Troon).

Via actief contact hebben we duurzame relaties met individuele ondernemers verder versterkt. Hierbij was extra aandacht voor de strategische accounts die een groot aandeel hebben in de lokale economie. Ook was er meer aandacht voor de ondernemers ‘in zwaar weer’. We bezochten bedrijven samen met de accountmanager van het Werkgevers Service Punt. Ook zorgden we voor betere verbinding tussen onderwijs en het bedrijfsleven. In 2022 hebben we netwerken behouden en versterkt. Zo hebben we meer contact met YesDelft! En zijn we bij elkaar op werkbezoeken geweest. Voor de sectoren cultuur, horeca en retail stelden we gezamenlijke pakketten beschikbaar vanuit de Stichting Hoteloverleg Rijswijk. Via de samenwerking promoten we Rijswijk als aantrekkelijke stad en trekken we meer bezoekers en klanten aan.

De Rijswijkse economie is ook onderdeel van de regionale economie. Regionale samenwerking en een sterke eigen regionale positie zijn belangrijk voor Rijswijk en de regio. In 2022 was er vast overleg met regiopartners zoals VNO-NCW West, Innovation Quarter en The Hague Business Agency. De regiopartners zijn ook betrokken bij het opstellen van de economische visie en strategie toekomstbestendige werklocaties.

In 2022 is de planmatige agenda van MRDH vernieuwd. Concreet hebben we met de partners binnen de MRDH de bedrijven strategie vernieuwd op het thema werklocaties. Belangrijk was het behoud van ruimte voor werk en balans in vraag en aanbod naar bedrijventerreinen. De strategie bedrijventerreinen MRDH 2022-2030 is aan de provincie aangeboden. Er is gevraagd om deze op te nemen in het provinciaal omgevingsbeleid. Daarnaast is in 2022 door de provincie ook weer gestart met een onderzoek naar de behoefte van kantoren. Provincie en MRDH werken hierin samen om te komen tot een actueel kantorenprogramma. Op het gebied van de detailhandel hebben we samengewerkt door het delen van kennis (bijvoorbeeld rondom het thema flitsbezorgers). Ook is samengewerkt bij het opstellen van de visie gericht op levendige binnensteden en kernen.

In BPH verband werkten wij samen met de gemeenten Den Haag, Midden-Delfland, Pijnacker- Nootdorp, Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg en Delft aan het verbeteren van het vestigingsklimaat van de Haagse regio en omstreken. Het afgelopen jaar hebben we op het thema ‘beter benutten’ van bedrijventerreinen samengewerkt. We zetten hierbij in op behoud van bestaande bedrijven en werklocaties voor de regio. Ook willen we aantrekkelijke werklocaties (blijven) aanbieden aan nieuwe bedrijven. BPH kan door haar omvang snel en meer uitvoeringsgericht te werk gaan. De frontoffice bestaat uit accountmanagers van de deelnemende gemeenten. Zij wisselen zoekvragen van bedrijven met elkaar uit. Daardoor hebben we een goed zicht op de vragen uit de markt.

In 2022 is volop ingezet op het behouden en verstreken van onze werk- en winkelgebieden.

We veranderen leegstaande kantoren in nieuwe woningen. Dit zorgt voor een bijdrage aan de enorme vraag naar woningen in de regio. Ook zorgen we voor woningen in de deelgebieden Havengebied en Kesslerpark.Verder spelen we in op de vraag naar gemengde werklocaties. Wat er voor zorgt dat het aantrekkelijk is om er te verblijven. Het mengen van verschillende functies draagt ook bij aan (sociale) veiligheid in deze gebieden. Verder zorgt het mengen van functies voor een meer duurzame en levendige werklocatie. Het Middengebied blijft voor 100% een werklocatie.

In 2022 is er vanuit Economische Zaken ingezet op het realiseren van de economische wensen die naar voren kwamen uit het ontwikkelkader. In de diverse sessies en het werkbezoek aan YesDelft! is met de ontwikkelaars gezorgd voor voldoende ruimte voor werken. Ook zijn er voorwaarden en eisen opgesteld waaraan de ruimtes moeten voldoen. Daarnaast is er gekeken naar welke branches en type bedrijven we willen aantrekken voor het Havenkwartier.

In 2022 is het ontwikkelkader Kesslerpark e.o. vastgesteld. Samen met Kadans Science Partner werkten we aan de ontwikkeling van het campus ecosysteem ‘At the Park’ in het Kesselerpark. Hier kunnen naast het Rijswijks Center for Sustainable GeoEnergy ook ander bedrijven en onderwijsinstellingen die zich bezighouden met de bredere maatschappelijke opgave van de energietransitie zich vestigen. In 2022 stelden we een acceptatiekader op. Ook hebben we de gebruiksvergunning van gebouwencomplex ‘At the Park’ verruimd.

In 2022 is samengewerkt in de aanpak van het ondernemende hart van de Plaspoelpolder: het Middengebied. Gemeente Rijswijk, Industrieschap Plaspoelpolder (IPP) en Belangen Vereniging Bedrijven Rijswijk (BBR) werkten samen om het vestigingsklimaat te verbeteren. Daarbij is ingezet om het Middengebied te vernieuwen om het een duidelijke en aantrekkelijke positie te geven in de regio. Het Middengebied blijft wel een werklocatie zonder wonen. In 2022 is opnieuw ingezet voor het behoud en het aantrekken van (nieuwe)bedrijven en werkgelegenheid. Dit is onder andere via de actieve inzet van een gebiedsaccountmanager in het Middengebied gerealiseerd.

De samenwerking tussen gemeente, IPP en BBR heeft in het afgelopen jaar verder vorm gekregen. Samen met deze partijen is een meer programmatische aanpak opgesteld om de doelen te behalen. Zo zijn er “kansenzones” benoemd. Verder is er een nieuwe ontwikkelingen in de Treubstraat (oud voor nieuw vastgoed, met aandacht voor ondermijning) aangepakt. Kansenzones zijn gebieden in het Middengebied waar veel verouderd vastgoed aanwezig is. Het gebied is daarom geschikt en kansrijk voor herontwikkeling. Andere thema’s die in 2022 door de projectgroep Middengebied zijn opgepakt, zijn:

• het vergroten van het organiserend vermogen van ondernemers en vastgoedeigenaren (sterke netwerken);

• de veiligheid in het gebied, zodat het vestigings- en ondernemersklimaat verbeterd;

• het verbeteren van groen in het openbaar gebied.

In 2022 is een nieuwbouwkavel (H74C) op bedrijventerrein t Haantje in uitgifte aangeboden. Verder hebben we een economische analyse op het duurzaam bestaan van onze bedrijventerreinen in de toekomst afgerond. Hiervoor zijn werksessies met ondernemers en eigenaren op de bedrijventerreinen georganiseerd. Met deze input is een concept strategie voor duurzame werklocaties opgesteld. Het doel van het opstellen van een concept strategie is een passende en aantrekkelijke werklocaties aan te kunnen (blijven) bieden. Daarbij is zowel het aantal als kwaliteit belangrijk en sluit dit aan bij behoeften van ondernemers nu en in de toekomst.

In 2022 is gestart met het ontwikkelen van een nieuw beleid voor retail en horeca (detailhandel, persoonlijke en maatschappelijke dienstverlening, horeca incl. terrassen en vrijetijd). Ook is gewerkt aan nieuw beleid voor tijdelijke economische activiteiten (markten, braderieën, kermissen, standplaatsen en evenementen in en rond winkelcentra). Het doel is een duurzaam ondernemersklimaat te realiseren voor retail en horeca. Ook is er extra aandacht voor samenwerking met en tussen lokale ondernemers. In 2022 heeft de provincie een werkbezoek aan Bogaard Stadscentrum gebracht, waar actuele landelijke factoren met risico’s op stilstand zijn besproken. Ook zijn er diverse aanpakmethoden uitgewisseld. De projectleider en winkelcentrummanager spelen een belangrijke rol om goede samenwerking met eigenaren, ontwikkelaars, ondernemers en andere partijen te houden.

In 2022 zijn we verder gegaan met de uitvoering van het vastgestelde masterplan voor Bogaard Stadscentrum en de herinrichting van het Bogaardplein. We hebben hierbij meer aandacht besteed aan de positionering van het nieuwe stadscentrum. Dit hebben we o.a. gedaan door een nieuw beeldmerk te maken en informatie te delen over deelprojecten en verbouwingen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat het winkelcentrum aantrekkelijk blijft voor ondernemers en bezoekers. Ook hebben we in 2022 het informatie- en bezoekerscentrum in Bogaard Stadscentrum geopend.

Het winkelcentrum in Oud Rijswijk is een aantrekkelijk winkelgebied voor ondernemers en bezoekers. Oud Rijswijk heeft een dorps karakter met een ambachtelijke sfeer die grote steden om ons heen missen. Hier zijn we trots op. In 2022 hebben we samen met de actieve ondernemers activiteiten uitgevoerd. Deze zijn bekostigd uit de BIZ (de bedrijven investeringszone Oud Rijswijk). In 2022 hebben we met de ondernemers ook plannen voor het vernieuwen en het verbeteren van de aantrekkelijkheid van het oude historische centrum uitgewerkt. Het historische karakteris beter in beeld gekomen via actieve communicatie over het gebied. In 2022 is onder andere de historische waterput in Oud Rijswijk hersteld.

In 2022 is opnieuw bijgedragen aan het centrummanagement van de winkelcentra. De centrummanager is de verbinder tussen de ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente als het gaat om organisatie en uitvoering op het gebied van marketingcommunicatie, evenementen en activiteiten. Wat belangrijk is voor het winkelcentrum. In Rijswijk waren in 2022 twee centrummanagers actief; in Bogaard stadscentrum en in Oud Rijswijk. Ze zijn het eerste aanspreekpunt voor lokale ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente. Concreet gaat het om het verbinden van alle partijen in het gebied, contacten met (potentiële) winkeliers. Ook zijn ze verantwoordelijk voor de vertaling van de marketingcommunicatiestrategie voor het hele gebied.

Er doen zich veel ontwikkelingen voor die allen zijn terug te leiden naar een aantal grote trends. Door met de Rijswijkse economie in te spelen op de trends digitalisering, technologische vernieuwing en verduurzaming, werken we aan een toekomstbestendige economie.

In 2022 hebben we verder gebouwd aan het innovatie ecosysteem gericht op energie en techniek. Dit ecosysteem is een samenwerking van ondernemers, onderwijs en overheid en is voortgekomen uit het Rijswijks Center for Sustainbale Geo-energy (RCSG). Met het ecosysteem spelen we in op een aantal maatschappelijke vraagstukken die op dit moment actueel zijn, zoals de energietransitie en het blijven voorzien in voldoende en juist opgeleid (praktisch) personeel. Door de bijdrage die deze samenwerking het levert aan een aantal maatschappelijke vraagstukken kunnen we aanspraak maken op derde geldstromen. In 2022 is met partners een projectplan voor het versterken van de campus rondom de Energy Cave opgesteld. We hebben het proces opgestart om vanuit een bijdrageregeling van de MRDH extra geld te ontvangen.

Voldoende geschoold personeel is belangrijk. Ook in 2022 heeft dit onderwerp weer onze aandacht gehad. Vanuit het programma Nieuwe Onderwijs Energie Rijswijk (NOER) hebben we de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt verder versterkt. Dit hebben we gedaan door het verstevigen van de onderlinge netwerken tussen de diverse onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven in Rijswijk. Rondom de energietransitie ondersteunen we het netwerk. Zo maken we gezamenlijke de ontwikkeling van onderwijsprogramma’s rondom dit thema en techniek mogelijk. Door het programma Kiezen voor Kansen zetten we in op het creëren van meer stage- plaatsen. Op deze manier kunnen jongeren vroegtijdig kennismaken met de diverse mogelijkheden voor werk. Verder was dit thema in 2022 vast agendapunt in de gesprekken die de accountmanagers met bedrijven voerden. De accountmanagers hebben samengewerkt met het Werkgevers Service Punt in het contact met bedrijven. Op deze manier hebben ze de verbinding tussen onderwijs en het bedrijfsleven concreet gemaakt.

De ontwikkelfase waarin geothermie zit is gebaat bij clustervorming. Geothermie is ook een belangrijke bron binnen de duurzame energievoorziening en overige technische (energietransitie) innovaties. Niet alleen het aantal bedrijven maar ook de heterogeniteit van de bedrijvenpopulatie zal in het cluster toenemen (heterogeniteit naar omvang, kennisniveau en technologietoepassing).

We positioneren Rijswijk als een groene, bereikbare stad waar vernieuwing belangrijk is. In 2022 hebben we de lokale samenwerking tussen onderwijs en het bedrijfsleven versterkt op de profielen techniek en energie. Daarnaast hebben we een economische visie en strategie toekomstbestendige werklocaties opgesteld. Met deze visie en strategie geven we meer betekenis aan een passende en stevige profilering en het aantrekken van bedrijven per werklocatie. Waarbij aandacht is voor de nieuwe economie thema’s, zoals digitalisering, vernieuwing en duurzaamheid. We richten ons op vernieuwende en duurzame partners.

Ruimte voor werkgelegenheid

Een groeiend aantal inwoners betekent dat we ook meer banen willen creëren. Verstedelijking is niet alleen zorgen voor meer woningen maar ook zorgen voor meer werk. In Rijswijk is het MKB de belangrijke banenmotor. In 2022 hebben we via actief accountmanagement bedrijven en organisaties behouden, aangetrokken en laten starten. Dit vraagt om voldoende en goede werklocaties, vestigingsmogelijkheden, accountmanagement en dienstverlening.

In 2022 hebben we gezorgd dat onze dienstverlening duidelijker is geworden. Dit hebben we gedaan door ‘Rijswijk Onderneemt’ bekender en zichtbaarder te maken zowel binnen als buiten onze organisatie. Ondernemers kunnen zowel fysiek als digitaal gemakkelijk informatie vinden. Ook weten ze beter wie ze waarvoor kunnen benaderen en wat ze van de gemeente kunnen verwachten. De accountmanagers waren fysiek aanwezig bij netwerkbijeenkomsten en direct benaderbaar voor vragen. Daarnaast zijn ze wekelijks beschikbaar tijdens de digitale Open Coffee. In 2022 heeft het accountmanagementteam tijdens de werkbezoeken ruim 200 bedrijven bezocht. Digitaal is het gebruik van social media en de gemeentelijke website ingezet. Als eerste om activiteiten, kennis, Rijswijk Onderneemt en de collega’s van het team Economische Zaken zichtbaar te maken. Als tweede om te communiceren over gemeentelijke ondernemerszaken. Denk hierbij aan het delen van informatie, kennis, nieuws en ontwikkelingen in Rijswijk. De verdere dienstverlening aan ondernemers werd in 2022 vormgegeven via het bedrijfscontactpunt: zowel per mail als telefonisch konden ondernemers het team Economische Zaken rechtstreeks bereiken.