In Rijswijk moet iedereen mee kunnen doen in de samenleving. Vitale, zelfredzame inwoners die meedoen in een sociaal veilig en vitale samenleving. Dat is ons ideaal. Uitgangspunt is dat inwoners hierin hun eigen verantwoordelijkheid hebben en ook moeten nemen. Tegelijkertijd kunnen zij, als dat even niet gaat, hiervoor een beroep doen op hun sociale netwerk of rekenen op ondersteuning van de gemeente en haar netwerkpartners.

We zetten dan ook in op de verdere ontwikkeling van een toegankelijk zorg- en welzijn landschap. Zo maken we mogelijk dat inwoners een netwerk kunnen opbouwen, dan wel uitbreiden, zetten we in op preventie en welzijn om kleine problemen en ongemakken te voorkomen of klein te houden en bieden we zorg en ondersteuning als inwoners daar een beroep op moeten doen.

Centraal staat hierbij dat we steeds meer inzetten op preventie en vroeg signalering, zodat we problemen zo vroeg mogelijk ontdekken. Dit doen we het liefst zo dicht mogelijk bij de inwoners, dus vanuit de wijken en buurten.

Binnen het Sociaal Domein werkt de gemeente Rijswijk aan passende ondersteuning voor de inwoners die dat nodig hebben. De toegang tot deze zorg en informatie moet helder en dichtbij zijn. We gaan door met de eind vorig jaar ingezette lijn ten aanzien van het meer integraal organiseren van de toegang en daarvoor zijn passende afspraken gemaakt voor de invulling van de teams. De toegang tot ondersteuning is vormgegeven met behulp van verschillende toegangspoorten, waaronder het Werkgever Servicepunt (WSP), het Financieel Servicepunt (FSP), het Sociaal Wijkteam (SWT) en het Jeugdteam (JT). Binnen het Jeugdteam en het Sociaal Wijkteam zijn een aantal functies integraal ingezet van 0 tot 100 jaar. Bij een aantal functies (onafhankelijke cliëntondersteuner, gedragswetenschapper en kwaliteitscoach) is er geen sprake meer van differentiaties op Jeugd of Sociaal Wijkteam. Op deze manier bevorderen we integraal werken en beogen we met deze vorm van samenwerking vooral dat maatschappelijke partners en medewerkers komen tot creatieve oplossingen.

In het organiseren van de brede toegang streven we ook naar contact en dienstverlening die zich kenmerken als laagdrempelig, eenduidig en maatwerk biedend voor inwoners. Laagdrempelig wordt primair opgevat als ‘eenvoudig toegankelijk’ en vanuit klantperspectief ingericht. Eenduidig heeft betrekking op uniformiteit bij het afhandelen van ondersteuningsvragen als er meerdere toegangspoorten zijn waar inwoners terecht kunnen. Om te waarborgen dat het vraagverhelderingsgesprek tot de best passende oplossing voor de cliënt komt en dat iedere Rijswijker kan rekenen op dezelfde kwalitatief hoogwaardige toegang, is het belangrijk dat professionals een vergelijkbare werkwijze hanteren. De gemeente Rijswijk reikt hiervoor de Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) en de Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften (GIZ) aan en in 2021 zetten wij in op het verbreden van deze instrumentaria voor alle toegangspoorten zodat professionals op dezelfde wijze een inschatting maken van de hulpverleningsvraag. Tot slot is de dienstverlening gericht op adequate en maatwerk biedend ondersteuning van inwoners die het overzicht over hun problemen en daarmee de oplossingen (in bepaalde mate regieverlies) kwijt zijn.

Om het werk in het sociaal domein uit te kunnen voeren en de doorontwikkeling brede toegang verder vorm te geven stellen we een opleidingsplan 2021 op. De professionals werkzaam in de toegang krijgen hierbij trainingen gericht op effectieve regievoering en ondersteuning van cliënten. Op basis van deze kenmerken werken we verder aan de doorontwikkeling van de brede toegang. Het nog meer kostenbewust handelen binnen de toegang en in overige besluitvorming binnen het domein is ook het komende jaar een belangrijk punt van aandacht. Met oog op de stijgende kosten in de jeugdzorg en de WMO heeft dit nog extra nadruk gekregen.

Mensen zijn het kapitaal van de stad. Net als dat bedrijven het verdienvermogen zijn voor de stad zijn mensen dat ook. Als het slecht gaat met de mensen dan gaat het ook slecht met de staat van de stad. We willen de inwoners dan ook zoveel mogelijk faciliteren, door voor hen een zo gezond, welvarend en leuk leven te creëren in Rijswijk. Daarom begint alles bij investeren in mensen.

In 2021 investeren we verder in de eigen kracht en zelfredzaamheid van onze inwoners en hun omgeving. Waar die (tijdelijk) tekort schieten, zorgen wij voor laagdrempelige en vrij toegankelijke voorzieningen. De voorzieningen zijn gericht op preventie, vroeg signalering, het versterken van de zelfredzaamheid en het verminderen van de behoefte aan zwaardere en duurdere vormen van zorg. Zorg blijft beschikbaar voor inwoners die het echt nodig hebben.

We zetten in op het welzijn van de Rijswijkse inwoners, omdat we het belangrijk vinden dat iedereen erbij hoort en mee kan (blijven) doen in de samenleving. Als gemeente gaan we er vanuit dat inwoners zelf hun verantwoordelijkheid en de regie daarbij nemen en daarbij, indien nodig, hun eigen netwerk inschakelen.

De Rijswijkse samenleving draait op sociale netwerken. De gemeente zet in op het versterken en uitbreiden van die netwerken. Vrijwilligers en mantelzorgers worden ondersteund en waar nodig helpen we sociale netwerken te creëren. We zetten in op het versterken van het verenigingsleven in Rijswijk, (zie ook programma Onderwijs & Cultuur), het doen van vrijwilligerswerk, mantelzorg en/of het lid worden van clubs en verenigingen ten behoeve van het op – /of uitbreiden van een stevig netwerk voor inwoners.

Binnen het programma Sociaal Domein kiezen we voor drie thema’s met bijbehorende ambities en acties:

Het leiden van een zelfstandig leven

Inwoners kunnen langer zelfstandig wonen, voelen zich daar verantwoordelijk voor en organiseren zelf en/of samen met hun eigen netwerk oplossingen voor belemmeringen die zij in hun leven tegenkomen. Waar dit niet lukt, kunnen professionele partijen hulp en ondersteuning bieden. Inwoners houden daarbij zoveel mogelijk zelf de regie. Het resultaat van de ondersteuning moet zijn dat inwoners hierdoor mee blijven doen aan de samenleving.

We voorkomen, in een zo vroeg mogelijk stadium, dat inwoners in de financiële problemen komen. Hiervoor maken we met onze partners afspraken over vroeg signalering van betalingsachterstanden van bijvoorbeeld huur, energie en zorgverzekering. Hierbij kijken we niet alleen financieel, maar in alle integraliteit ook naar het voorkomen van een sociaal isolement. In de eerste plaats door ondersteuning te bieden bij het vinden van een betaalde baan. Met werkgevers zoeken we actief naar kansen op de arbeidsmarkt. Inwoners die niet in staat zijn om betaald werk te verrichten, zijn maatschappelijk actief en hebben een zinvolle dagbesteding. Omdat taalvaardigheid een belangrijke rol speelt bij het zelfstandig kunnen leven, streven wij er naar dat al onze inwoners de Nederlandse taal op ten minste het basisniveau beheersen.

Inwoners met een laag inkomen en/of schulden vinden snel hun weg naar hulp, zodat problematische schulden worden voorkomen en zij weer grip krijgen op hun eigen financiën. Uitgangspunt is dat werken altijd de beste manier is om uit armoede te komen. Niet alleen vanuit financieel oogpunt, maar ook vanuit het oogpunt om weer in een dag-nacht ritme te komen, sociale contacten op te doen en een sterker gevoel van eigenwaarde op te bouwen.

We sluiten zoveel mogelijk aan bij de landelijke inclusie agenda en de ambitie van het VN-Verdrag (2016) voor een inclusieve samenleving. In een inclusieve samenleving zijn er geen speciale voorzieningen voor inwoners met een beperking. We streven naar voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn en waar inwoners zelfstandig gebruik van kan maken. Inclusieve beleidsvorming raakt alle beleidsterreinen, ook buiten het Sociaal Domein en is hiermee een breed gedeelde verantwoordelijkheid.

In Rijswijk kiezen we er voor om inclusie te verweven in alle vormen van beleidsontwikkelingen en beleidsuitvoering. Er is blijvend aandacht voor dit onderwerp nodig om te komen tot een inclusieve samenleving. De belangrijkste (beoogde) opbrengst van inclusieve beleidsvorming is betere participatie en het vergroten van de zelfredzaamheid van kwetsbare inwoners. Met een inclusieve samenleving richten we ons ook op een sociaal veilige stad. We vinden het van groot belang dat iedere inwoner onbelemmerd en veilig zichzelf kan zijn in Rijswijk.

Opgroeien in een veilige omgeving

Wij streven ernaar dat alle jeugdigen in Rijswijk zich binnen hun eigen mogelijkheden ontwikkelen en opgroeien tot verantwoordelijke, zelfstandige, zelfredzame en maatschappelijk betrokken volwassenen. Naast goed onderwijs, is daarvoor ook een veilige en gezonde thuissituatie essentieel. Die verantwoordelijkheid ligt in de eerste plaats bij ouders. We voeren met hen het gesprek over wat gewone hobbels in het opvoeden en opgroeien zijn en waar steun uit de omgeving voor hen een oplossing biedt (het versterken van de basis).

Als het nodig is, bieden wij (tijdelijk) ondersteuning aan opvoeders en jeugdigen. Het gaat daarbij nadrukkelijk niet alleen om regionale specialistische jeugdhulp.. Een samenhangende inzet van preventie, het lokale jeugdteam en de jeugdhulp is essentieel en is ook nodig in het kader van kostenbeheersing.

Vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin en het Jeugdteam werken we preventief en kostenbewust. In kwetsbare situaties wordt altijd passende ondersteuning of hulp geboden, die zo goed mogelijk aansluit bij de normale gezinsstructuur. Daarbij laten en beleggen we primaire verantwoordelijkheden zoveel mogelijk waar ze horen te liggen. Vanuit het jeugdteam bieden we kortdurende ambulante hulpverlening of ondersteuning, en indien nodig verwijzen we door naar gespecialiseerde hulp.

Ook wanneer de inzet van jeugdhulp nodig is, bieden we dit zo veel mogelijk in de eigen omgeving en versterkt door inzet uit het eigen sociale netwerk.

Meedoen in een gezonde samenleving

Inwoners doen naar vermogen mee, kijken naar elkaar om en zetten zich actief in voor anderen. Het aantal mensen dat zich vrijwillig inzet neemt toe en vrijwilligers worden voldoende ondersteund. We versterken het verenigingsleven. Mantelzorgers kunnen hun leven combineren met het bieden van zorg en voelen zich daarvoor gewaardeerd.

Een gezonde leefstijl draagt bij aan het langer zelfstandig kunnen wonen. Wij informeren onze inwoners actief en op een positieve manier hoe zij gezond kunnen blijven leven.

Alle inwoners moeten zich veilig voelen in hun woon- en leefomgeving. Wij zetten daarom in op tijdige herkenning van geweld in huiselijke kring. Betrokkenen en hun omgeving weten waar zij terecht kunnen met hun signalen, zodat huiselijk geweld zo snel mogelijk wordt gestopt en verder geweld duurzaam voorkomen. Daarnaast werken we aan een inclusieve gemeente en zorgen we ervoor dat ons beleid erop gericht is dat iedereen veilig en onbelemmerd zichzelf kan zijn in Rijswijk.

Een toenemend aantal van onze inwoners geeft aan zich in meer of mindere mate eenzaam te voelen. Door alert te zijn op signalen van (dreigende) eenzaamheid en het taboe op eenzaamheid te doorbreken zorgen we ervoor dat minder mensen zich eenzaam voelen.

De effecten van corona zijn op verschillende manieren binnen Rijswijk zichtbaar geworden. Ook de komende periode zal corona nog de nodige uitwerking hebben op onze stad en haar inwoners. Binnen het Sociaal Domein, waar we veel in direct contact staan met de meest kwetsbare doelgroep, verwachten we dat dit zowel op de dienstverlening als op de financiële situatie een impact zou kunnen hebben. Op dit moment is het nog niet mogelijk om een voorspelling te doen wat dat betreft of op welke wijze deze eventueel de uitvoering van beleid zou kunnen beïnvloeden.

Hieronder zijn voor Rijswijk de verplichte indicatoren Besluit Begroting en Verantwoording weergegeven: