Toelichting op de afwijking

Het nadeel bestaat uit (V= voordelig; N= nadelig):

OZB baten voordelig € 470.000 (exogeen, incidenteel)

De hogere opbrengst wordt voor het grootste deel veroorzaakt doordat de gemiddelde WOZ waarde in Rijswijk harder is gestegen dan waar in de begroting rekening mee is gehouden. Zie de Paragraaf Lokale heffingen voor een aanvullende toelichting.

Wet WOZ nadelig € 89.000 (exogeen, incidenteel)

Betreft vooral de meerkosten van bezwaar- en beroepsprocedures en de hogere uitvoeringskosten vanwege de implementatie van de nieuwe belastingapplicatie.

Toeristenbelasting voordelig € 77.000 (exogeen, incidenteel)

In het raadsbesluit Corona Maatregelen Pakket Samen Rijswijk is de opbrengst Toeristenbelasting 2020 en 2021 op € 0 gezet. Ter dekking van deze maatregel is een onttrekking aan de bestemmingsreserve Corona Maatregelenpakket. De geraamde onttrekking is te hoog gebleken. De uiteindelijke onttrekking is dan ook lager, waardoor in de praktijk op het product toeristenbelasting inclusief onttrekking aan genoemde bestemmingsreserve geen voor- of nadeel ontstaat.

De onttrekking aan de bestemmingsreserve wordt op een ander beleidsproduct verantwoord, waardoor op het product toeristenbelasting ogenschijnlijk een voordelig resultaat ten opzichte van de raming ontstaat.

Algemene uitkering gemeentefonds, voordelig € 1.009.000 (exogeen, incidenteel)

De algemene uitkering laat de volgende ontwikkeling in 2021 zien.

2019 t/m 2020

Globaal gezien bestaat de berekening van de algemene uitkering uit de vermenigvuldiging van het aantal eenheden van alle berekeningsmaatstaven met het bijbehorende bedrag per eenheid. De som van deze producten, de zogenaamde uitkeringsbasis, wordt vervolgens vermenigvuldigd met de uitkeringsfactor. De algemene uitkering bestaat uit circa 90 berekeningsmaatstaven. De variabelen in deze berekeningsmaatstaven worden door het rijk in de loop van de jaren definitief vastgesteld. Op dat moment wordt ook de hoogte van de uitkering per jaar steeds preciezer bijgesteld. De algemene uitkering over 2019 en 2020 is nadeliger bijgesteld voor de gemeente. Het jaar 2019 is vooral de hogere woz-waarden een nadelige factor. De woz waarde is voor de opbrengst belastingen positiever bijgesteld, maar voor de algemene uitkering geldt voor de maatstaf woz een hogere korting als deze waarden stijgen. Deze maatstaf kan voor 2020 nog voor fluctuaties zorgen totdat de definitieve afrekening van deze jaren volgt.

2021

Het voordelig verschil ten opzichte van de raming betreft vooral de Decembercirculaire 2021 en de voorlopige afrekening van het Rijk.

In de algemene uitkering 2021 is een bedrag van € 2.180.000 begrepen, dat nog niet besteed is in 2021. Gezien de omvang wordt in het raadsvoorstel ter vaststelling van de jaarrekening 2021 voorgesteld om dit bedrag op te nemen in een bestemmingsreserve en vrij te laten vallen ten gunste van het begrotingsjaar 2022.

Gemeente eigendommen baten voordelig € 240.000 (exogeen, incidenteel)

Het voordelig verschil op deze post wordt vooral veroorzaakt door verhuur gronden aan benzine verkooppunten, voordelig verschil circa € 95.000, reclame opbrengsten circa € 32.000, verkoop gronden circa € 40.000 en lagere onderhoudskosten.

BTW compensatiefonds voordelig € 64.000 (exogeen, incidenteel)

Het ontstane voordeel is ontstaan door ingediende suppletieaangiften over voorgaande jaren.

Huis van de Stad voordelig € 145.000 (endogeen, incidenteel)

Voor het Huis van de Stad was in de kostenraming rekening gehouden met noodzakelijke kosten van leegstand. Tijdens de bouw bleven de kosten beperkt tot vooral de kosten van belastingen.

Ondersteuning gedupeerden toeslagenaffaire voordelig € 261.000 (exogeen, incidenteel)

Het voordelig verschil ten opzichte van de raming bestaat uit:

Lasten voordeel 65.000

Baten voordeel 196.000

Voor de hulp en ondersteuning van (potentieel) gedupeerden hebben we in 2021 voor bijna 125.000 euro kosten gemaakt. Dit betekent een onderbesteding in lasten van 65.000 euro. Het zwaartepunt van deze uitvoeringskosten lag in 2021, daarmee is de onderbesteding achteraf in lijn met de geschatte extra besteding van 190.000 euro in de jaren 2021, 2022 en 2023.

Het budget voor de uitvoering van deze taken komt voor een groot deel uit Rijksbijdragen via specifieke uitkeringen. Dit bedroeg voor de hulp en ondersteuning in 2021 ruim 103.000 euro.

Hiernaast verwachten we ook een vergoeding van 93.000 euro het Rijk voor de derving van kwijtgescholden belastingen én de kosten van de uitvoeringswerkzaamheden die daarmee gemoeid ging. De baten zijn dus deels ter dekking van de geboden hulp en ondersteuning en deels ter dekking van de kwijtscheldingen in 2021.

Organisatiekosten nadelig € 1.331.000 (exogeen, structureel)

De gemeente heeft een hoge ambitie om diverse plannen te realiseren. Echter diverse investeringen moeten worden uitgesteld door een capaciteitstekort aan personeel. Ook de krapte op de arbeidsmarkt helpt niet mee om nieuwe medewerkers te kunnen vinden. Hierdoor is het ondoenlijk gebleken de taakstellingen personeel te kunnen realiseren.

Rijswijk groeit en de organisatie groeit mee. Uit verschillende externe onderzoeken (Berenschot, BakerTilly, BMC, TwynstraGudde) blijkt dat de organisatie een schaalsprong moet maken, zowel kwalitatief als kwantitatief. Hiervoor wordt een bouwplan gemaakt, waarin de doelstellingen, de aanpak, het tijdpad en de benodigde middelen uitgewerkt worden.

Tegelijkertijd heeft de organisatie in 2021 het effect van de zeer krappe arbeidsmarkt gemerkt. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures neemt toe en ook externe inhuur wordt moeilijker. Spanningsvelden nu en in de nabije toekomst zijn:

1. Tekorten kunnen ertoe leiden dat taken niet meer worden uitgevoerd of dat ambities en projecten stagneren.

2. Verdere toename van werkdruk bij het zittende personeel.

3. Dat bemoeilijkt vervolgens het aantrekken en behouden van nieuw personeel.

4. De kosten voor personeel en inhuur zullen verder stijgen.

Dit alles, gecombineerd met de nieuwe CAO afspraken (december 2021), leidt over 2021 tot € 1,9 mln. extra uitgaven voor de organisatie (mensen en middelen) dan begroot. Dit wordt deels gecompenseerd door extra baten en dekking vanuit programma’s en investeringen. Het is verstandig en realistisch structureel rekening te houden met deze extra uitgaven.

Exploitatiebudgetten vastgoedportefeuille nadelig € 225.000 (endogeen, incidenteel)

In verband met het niet kunnen realiseren van de geplande verkoop van de Voorde en het voormalig raadhuis in 2021 kon de bezuiniging op de exploitatiebudgetten van genoemde objecten niet gerealiseerd worden.

Verlaging raming opbrengst vergunningen nadelig € 600.000 (exogeen, structureel)

De kosten en opbrengsten met betrekking tot vergunningen zijn door middel van deze stelpost neutraal in de begroting 2021 opgenomen. In werkelijkheid zijn de opbrengsten circa € 400.000 hoger dan de kosten. De hogere opbrengsten zijn verspreid over diverse posten in de begroting.

Rente nadelig € 87.000 (exogeen, incidenteel)

Voor de verklaring van het nadelig verschil ten opzichte van de raming van circa € 87.000 wordt verwezen naar de paragraaf financiering onderdeel “resultaat treasury”.

Vrijval voorziening dubieuze debiteuren, nadelig € 84.000 (exogeen, incidenteel)

Bij het samenstellen van de jaarrekening is van alle vorderingen volgens de jarenlange gangbare methodiek in Rijswijk bepaald wat de hoogte van de voorziening zou moeten zijn. Uit deze berekening was per saldo € 84.000 extra storting benodigd omdat ingeschat werd dat de risico’s op de vorderingen iets zal toenemen.

De methodiek van de waardebepaling van de voorziening dubieuze debiteuren is als volgt:

De belasting- en private vorderingen zijn conform de interne regelgeving op waarde geschat.

Jaarlijks wordt deze inschatting op balansdatum gemaakt a.d.h.v. de ouderdom van de openstaande bedragen volgens de onderstaande methodiek.

Alle openstaande vorderingen hoger dan € 5.000,- worden per vordering beoordeeld en eventueel voor 100 % opgenomen als dubieuze debiteur. Voor alle vorderingen onder de € 5.000,- geldt:

• huidig boekjaar 10 %

• boekjaar -1 20 %

• boekjaar -2 40 %

• boekjaar -3 60 %

• boekjaar -4 80 %

• boekjaar -5 en meer 100 % van het openstaande bedrag.

Vennootschapsbelasting nadelig € 52.000 (exogeen, incidenteel)

Volgens de belastingdienst is de gemeente over reclameopbrengsten billboards Vennootschapsbelasting verschuldigd. De gemeente heeft bezwaar gemaakt tegen de aanslag, omdat de gemeente van mening is dat het om normaal vermogensbeheer gaat en dus reclameopbrengsten vrijgesteld zijn van Vpb.

De kosten van aanslag vennootschapsbelasting over 2016 is in 2021 opgelegd en bedraagt inclusief de advieskosten van een belastingdeskundige € 52.000.

Onvoorzien lasten voordelig € 50.000 (exogeen, incidenteel)

In 2021 is geen beroep gedaan op de post onvoorzien.