We werken met de ambitie om, samen met organisaties die met jeugd werken, het beleid en de uitvoering af te stemmen en de organisaties te laten samenwerken. Hierbij blijven de volgende punten van belang:

• Jeugdigen staan centraal;

• Versterken van eigen kracht;

• Integrale aanpak;

• Jeugdparticipatie.

De gemeente stimuleert, faciliteert en verbindt partijen zodat er een samenhangend en sluitend stelsel van voorzieningen aanwezig is. Daar waar gezinnen (tijdelijk) niet in staat zijn om knelpunten met betrekking tot opvoeding op te lossen, wordt dit vroeg gesignaleerd en worden jeugdigen en/of hun ouders toegeleid naar passende, preventieve, voorzieningen met als doel een zwaardere zorgvraag te voorkomen, dan wel te beperken. Het CJG heeft daarbij een centrale rol in de opvoedingsondersteuning aan jeugdigen en de ouders. Met de komst van de nieuwe coördinator CJG is er in 2021 veel aangepakt. Er is een behoefte onderzoek gedaan onder alle scholen, de CJG-website met de sociale kaart zijn onder de loep genomen en verbeterd en de contacten met de maatschappelijke partners zijn verstevigd.

Voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en bevorderen van taalvaardigheid

Het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden vraagt om een vroegtijdige aanpak die op maat gesneden is. Het beheersen van de Nederlandse taal is hierbij een essentieel onderdeel. Daarom maken we samen met de partners zoals het onderwijs, de kinderopvang en de bibliotheek afspraken om de taalvaardigheid al vanaf jonge leeftijd te vergroten.

Peuters met een (dreigende) achterstand worden actief toegeleid naar de voorschoolse educatie.

De voorschoolse educatie loopt door in de vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. Met het onderwijs en de kinderopvang is in 2021 een traject gestart om te komen tot (hernieuwde) prestatieafspraken over de resultaten van de voor- en vroegschoolse educatie en de monitoring daarvan. Een doorgaande lijn en een goede overdracht maakt onderdeel uit van de afspraken. In de loop van 2022 wordt dit traject voltooid en vindt implementatie van de afspraken plaats.

In het kader van volwasseneneducatie biedt het ROC Mondriaan, in overleg met de gemeente, een educatieaanbod dat zich richt op lezen en schrijven voor laagtaalvaardige volwassenen (NT1 en NT2). De gemeente stimuleert actief de toeleiding naar dit aanbod onder andere door het Taalhuis. In 2021 is in de arbeidsmarktregio Haaglanden gemeentelijk samengewerkt aan het opstellen van een regionaal programma Aanpak Laaggeletterdheid. Dit plan is in april 2021 vastgesteld. Dit regionale plan wordt uitgewerkt in een nieuw lokaal beleidsplan “Taal in Rijswijk”. Hierin zijn onder meer een verdere versterking van het lokale taalaanbod en de samenwerking in de taalketen en het Taalhuis speerpunten. “Taal in Rijswijk” wordt in het 1^ste kwartaal 2022 aangeboden aan de raad.

Iedere leerling volgt zo passend mogelijk onderwijs. Meestal is dat op een reguliere school. Maar soms is dat niet mogelijk of kan dit alleen met een jeugdhulp arrangement. Scholen hebben een goed zicht op de kinderen en kunnen problemen vroegtijdig signaleren. Het schoolmaatschappelijk werk verzorgt preventieve en kortdurende hulp, en vervult de schakelfunctie tussen het onderwijs en het Jeugdteam. Binnen het jeugdteam is voor iedere school een maatje aangewezen zodat er snel binnen de driehoek onderwijs-schoolmaatschappelijk werk-jeugdteam geschakeld wordt. Ook team leerplicht kan, indien nodig, een belangrijke preventieve taak binnen deze driehoek vervullen.

Binnen de samenwerking die we in het kader van Passend onderwijs hebben met de samenwerkingsverbanden PO en VO en de twee andere gemeenten (Den Haag en Leidschendam-Voorburg) die vallen onder deze samenwerkingsverbanden is begin 2021 een visie en ambitiedocument opgesteld op het gebied van de samenwerking tussen het onderwijs en jeugd(hulp). Hierbinnen zijn diverse verbeteracties benoemd.

In het kader van het opstellen van de nieuwe regiovisie Jeugdhulp is op H10 niveau gesproken met alle samenwerkingsverbanden passend onderwijs die binnen de H10 werkzaam zijn. Daarbij is de visie en de verbeterpunten uit het ambitiedocument van de H3 gemeenten en beide samenwerkingsverbanden ingebracht. Hierdoor vullen beide documenten elkaar naadloos aan.

Op lokaal niveau is de kennisdeling en samenwerking die al bestond onder de naam “dynamische werkagenda” nieuw leven ingeblazen onder de nieuwe naam “Elkaar Versterken”. Hierbij wordt intensief samengewerkt door beleid onderwijs en beleid sociaal domein. Samen met een aantal kernpartners is er een werkgroep ingesteld en er is een gezamenlijke aanpak voor de lokale verbetering van de samenwerking tussen het onderwijs en de zorg voor jeugd opgesteld. Hierin zijn de actiepunten met betrekking tot het onderwijs uit het “Actieplan Jeugd en WMO” verwerkt. Er is een 1^ste netwerkbijeenkomst georganiseerd voor IB-ers en (zorg)professionals waarbij de aanpak is besproken en kennis is gedeeld over de diverse ontwikkelingen op lokaal en regionaal gebied. Deze netwerkbijeenkomst is zeer gewaardeerd en zullen 2 á 3 keer per jaar worden georganiseerd. Andere onderwerpen binnen deze samenwerking is het opstellen en implementeren van de samenwerkingsafspraken, de uitrol van het “viermanschap” (naar aanleiding van de succesvolle pilot op de Godfried Bomansschool) over meerdere scholen in Rijswijk, het opstellen en implementeren van een afwegingskader zorg-onderwijs voor de professionals op school en in het jeugdteam en het dichter bij het onderwijs en vraaggericht positioneren van het preventieve aanbod opvoeden en opgroeien.

De gemeente is wettelijk verplicht om te zorgen voor voldoende huisvesting voor de scholen. Samen met de schoolbesturen werken we aan een goede kwaliteit van de schoolgebouwen en dragen daarmee bij aan de ontwikkeling en leerprestaties van kinderen en het werkplezier van de leerkrachten.

In samenspraak met de schoolbesturen PO en VO zijn de ambities en huisvestingsvraagstukken uitgewerkt en vastgelegd in het Integraal Huisvesting Plan (IHP) wat in oktober 2021 is vastgesteld.

Dit IHP bepaalt de kaders waarbinnen de gemeente, samen met de schoolbesturen, de komende 20 jaar investeert in de onderwijshuisvesting.

Het IHP prevaleert voor het aanvragen van voorzieningen boven de verordening en vervangt de aanvraagprocedure voor nieuwbouw en overige voor blijvend of tijdelijk gebruik bestemde voorzieningen. Met de schoolbesturen is de afspraak gemaakt dat er geen gebruik wordt gemaakt van de route via de verordening. Aanvragen voortkomend uit het IHP worden impliciet geacht een aanvraag te zijn op grond van de verordening, dit is ook op deze wijze in de nieuwe verordening vastgelegd. Vanwege de toenemende integratie van onderwijs en kinderopvang zijn ook de kinderopvangorganisaties bij het IHP betrokken.

In december 2019 is het Plan van Aanpak aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt “Nieuwe Onderwijs Energie” (NOER) door het college vastgesteld. Het plan richt zich op het versterken van de driehoek tussen het vak van docent, het onderwijs voor de leerling en het bedrijfsleven. De focus ligt hierbij op voldoende en aansprekende stageplaatsen op het VMBO, het voorkomen van uitval op school en een goede voorbereiding van leerlingen op het arbeidsproces.

In 2021 hebben we doorgewerkt aan programma’s gericht op het verkennen van de arbeidsmarkt, het verbeteren van de aansluiting en betrokkenheid van het bedrijfsleven en het ontwikkelen van nieuw onderwijs dat (nog beter) aansluit op de banen van de toekomst. Met betrekking tot deze laatste ligt daarbij een grote focus op nieuwe vormen van techniek en nieuwe vormen van energie, passend bij het maatschappelijke vraagstuk rondom de energietransitie waar we voor staan.

Tegelijkertijd lag de focust in 2021 -mede ingegeven door de Corona situatie- vooral op contact met leerlingen, docenten en professionals uit het bedrijfsleven. Er zijn in samenwerking met JINC grote aantallen (digitale) bliksemstages georganiseerd; met het Van Vredenburch College en het Rijswijks Lyceum werken we samen aan het opzetten van werkveldcommissies. Hierbij gaat het enerzijds om het waarborgen van de onderwijskwaliteit door te toetsen en advies in te winnen vanuit het externe werkveld. Anderzijds moet het eenvoudiger de verbinding leggen met externe organisaties passend bij de profielen voor (nog meer) stages, opdrachten en gastlessen. Onder andere de BBR, de accountmanagers van de gemeente en het WSP vervullen hierin een belangrijke rol.

In het kader van de thema’s Energietransitie en Techniek onderwijs, verkennen we samen met Sterk Techniek Onderwijs Haaglanden (STOHA) een awareness programma voor het VMBO, werken we met Darel Education samen aan een Masterclass Energietransitie voor het VMBO en bovenbouw Havo/VWO en hebben we voor het Primair Onderwijs (PO) twee toolboxen energietransitie aangeschaft, welke als lesmateriaal door docenten ingezet kunnen worden. Dit gebeurt in samenwerking met Natuur- & Milieu educatie van de gemeente Den Haag.

Alle bovengenoemde ontwikkelingen worden geborgd in de nieuw op te zetten publiek-private-samenwerking (PPS) rondom Geothermie & Energietransitie (REDIN) waar eind 2021 een eerste stap mee is gezet.

Vanaf 2020 is de Brede regeling combinatiefuncties uitgebreid van 7,01 naar 8,76 fte. De uitbreiding wordt onder andere ingezet ten behoeve van het versterken van het verenigingsleven. Afgelopen jaar hebben 15 projecten (aangepast) doorgang kunnen vinden.

Het aanbod van de vakantieactiviteiten en het cursusaanbod blijft continue inspringen op de behoefte van de kinderen maar ook op trends. Er is veel aandacht om een gevarieerd programma-aanbod aan te bieden. Om het aanbod te kunnen realiseren wordt samengewerkt met diverse lokale aanbieders op het gebied van sport, cultuur, natuur, taal, techniek en verkeer. De Ontdekkers hebben als doel dat de kinderen kennismaken, ontdekken, verdiepen, verbreden en verbinden. Hiermee worden de kinderen mede gestimuleerd om lid te worden van één van de lokale verenigingen. De activiteiten vinden zo veel mogelijk plaats in alle wijken van Rijswijk. Ondanks de beperkingen door de coronapandemie is er in 2021 een vol activiteitenprogramma georganiseerd, zowel met fysieke bijeenkomsten als digitaal. In alle elf de wijken van Rijswijk zijn deelnemers geworven. Waar mogelijk worden de activiteiten in alle wijken ook fysiek georganiseerd. Waar dit niet mogelijk is, wordt een locatie dichtbij gezocht die goed bereikbaar is. In alle vakantieweken zijn er activiteiten georganiseerd, in de zomervakantie zes weken lang. Er wordt samengewerkt door verschillende partners waaronder Welzijn Rijswijk, Don Bosco en zelfstandige aanbieders.

Helden van de Natuur is een binnen- en buitenschools programma met verschillende activiteiten om jeugdigen en hun ouders te stimuleren meer naar buiten te gaan en op avontuur te gaan in de natuur. Binnen schooltijd leren jeugdigen over natuur- en milieu in lessen gegeven door groenpartners, leerkrachten en vrijwilligers. Buiten schooltijd kunnen jeugdigen deelnemen aan activiteiten die hen stimuleren om ook in hun vrije tijd meer bewust met de natuur om te gaan.

Verder worden binnen het programma “Helden van de Natuur” netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor (groen)partners uit Rijswijk.

In 2021 zijn er binnen Helden van de Natuur aangepast aan de coronamaatregelen, activiteiten georganiseerd. Het was moeilijk om klassen uit te nodigen of lessen op school te verzorgen omdat de maatregelen dit niet toelieten. Een mooi voorbeeld van een activiteit zijn de natuur familiewandelingen die digitaal mogelijk zijn gemaakt. Dit is een samenwerking tussen Haaglanden Beweegt, Welzijn Rijswijk en IVN.

Er zijn twee netwerkbijeenkomsten georganiseerd, 1 digitaal en 1 fysiek, waar groenpartners aanwezig zijn geweest. Uitwisseling en kennisdeling stonden centraal, maar ook de verbinding tussen activiteiten voor volwassenen en die voor de jeugd. Een uitkomst hiervan is het uitbrengen van een gezamenlijke groenkalender.

Tussen Team Brede Impuls, De Ontdekkers en Helden van de Natuur bestaat een nauwe samenwerking. Al deze programma’s zijn gericht op kennismaking, verdieping, toeleiding naar bestaande activiteiten en verenigingen en borging.

Bij het ontwikkelen van gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan betrekken we de jeugdigen; zij zijn tenslotte de volwassenen van de toekomst. Zo voeren we als gemeente actief het gesprek met jeugdigen en verlangen wij van uitvoerende partijen dat zij de jeugd ook actief betrekken bij het ontwikkelen en aanbieden van hun aanbod.

Met de kinderrechtenambassadeurs van de basisscholen hebben we blijvende aandacht voor participatie en de rechten van kinderen en jongeren. Het doel is om betrokkenheid van kinderen en jongeren in maatschappelijke vraagstukken te creëren door hen gevraagd, maar ook ongevraagd advies te laten geven aan het gemeentebestuur. In 2021 hebben de SBO-scholen besloten ook deel te nemen en in de nieuwe raad voor Kinderrechtenambassadeurs zijn zij vertegenwoordigd met twee kinderen.

De jeugdigen betrekken we op beleidsthema’s en onderwerpen die hen aanspreken, maar ook waar we als gemeente graag over willen praten. Het streven is om vanuit jongerenpanels de jeugdigen advies te vragen. De panels kunnen variëren qua samenstelling afhankelijk van de adviesvraag. Vanuit de gemeente is dit de weg om jongerenambassadeurs nieuwe stijl op te zetten. In 2021 is hier een start mee gemaakt in de vorm van Speaking Minds en The Real Social.

Na bijna twee jaar corona maatregelen en meerdere lockdowns weten we dat een groot aantal leerlingen onderwijsvertraging en vertraging in de sociaal-emotionele ontwikkeling opgelopen hebben. Hierdoor is de kansenongelijkheid vergroot. Het Rijk heeft 8,5 miljard uitgetrokken om deze vertraging in te lopen en kansengelijkheid te bevorderen onder de noemer Nationaal Programma Onderwijs.

Onderwijs en gemeenten werken samen in het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) om deze ongelijkheid en achterstanden/leervertraging te verkleinen en/of weg te werken. Het onderwijs heeft voor de zomer van 2021 een plan van aanpak gemaakt voor de schooljaren 2021-2022 en 2022-2023 voor de besteding van de gelden die zij krijgen vanuit het NPO. Als gemeente hebben we de plannen van het onderwijs geanalyseerd en maken we afspraken met het onderwijs om, in aansluiting op hun plannen, maatregelen te nemen. Voor deze maatregelen wordt aansluiting gezocht op bestaande interventies en programma’s waardoor ze een duurzaam karakter hebben. Hierbij wordt ook de voorschoolse periode meegenomen.

Tijdens de diverse (gedeeltelijke) lockdowns en andere maatregelen zijn de activiteiten van de diverse partners, in aangepaste vorm, uitgevoerd. De oudere jeugd (14+) is beter in beeld en met middelen uit het coronamaatregelenpakket, is er een activiteitenprogramma georganiseerd onder de naam “Expeditie Rijswijk”. Streven is om deze doelgroep goed in beeld te houden.

Hiervoor wordt samengewerkt tussen Welzijn Rijswijk, Haaglanden Beweegt, Den Bosco, Epic Youth en gemeente.