De economie is soms weerbarstig, vaak onvoorspelbaar, maar heeft vooral een grote invloed op een (lokale) maatschappij. Dit is vooral sinds afgelopen maart 2020 zicht- en voelbaar geworden toen de corona uitbraak wereldwijd de maatschappij en economie grotendeels stil legde met alle lokale gevolgen van dien. Wat de (economische) effecten komende jaren gaan zijn, is nog onbekend. Feit is dat de economische groei voor komende jaren naar beneden is bijgesteld en vooral sectoren als de retail (incl. leisure) en de horeca enorm zijn geraakt. Gezien de lokale oriëntatie van deze twee sectoren, vraagt dit voor 2021 en daaropvolgende jaren extra aandacht en prioriteit in economisch beleid en accountmanagement. Dit om de economische structuur binnen de verschillende centra en werklocaties van Rijswijk vitaal te kunnen houden.

Het economisch beleid is gericht op het verbeteren van het vestigingsklimaat voor ondernemers via actief accountmanagement, herstructurering en gebiedsontwikkeling van winkelcentra plus de verschillende werklocaties en daarnaast aandacht voor de dienstverlening aan ondernemers. Daarnaast zetten we in op een toename, dan wel minimaal behoud van de werkgelegenheid. Bovendien is het van maatschappelijk belang om een aantrekkelijk en toekomstbestendig vestigingsklimaat te realiseren en een sterke betrokken lokale economie te hebben in gemeente Rijswijk.

Aan de hand van de Economische strategie wordt komende jaren uitvoering gegeven aan het versterken van de centra. Zo wordt verder gewerkt aan de herontwikkeling van het winkelcentrum In de Bogaard (circa 30% leegstand), zetten we in op versterking van Oud Rijswijk en op transformatie van een aantal grote delen van de Plaspoelpolder (circa 25% leegstand), waar onder het Havengebied en Kessler Park. Het zijn forse herstructureringsopgaven waar we voor staan.

Daarnaast bouwt Rijswijk verder aan haar economische positie binnen de regio. Samenwerking met zowel lokale als ook regionale partners moet leiden tot sterke werklocaties en ecosystemen (netwerken) waarin ondernemers kunnen floreren. We zetten daarbij extra in op herstructurering, positionering, innovatie zoals digitalisering en duurzaamheid en benutten hiervoor de unieke kansen die onze ligging biedt. Zo creëren we een herkenbare, onderscheidende positie in de regio. Door het behouden, aantrekken en versterken van ondernemerschap borgen we voldoende werkgelegenheid en zorgen we ervoor dat iedereen die wil werken, kan werken.

1. Een nieuwe Economische Strategie voor Rijswijk;

2. sterke werklocaties: revitalisering van de Plaspoelpolder en herontwikkeling en versterking winkelcentra;

3. een rode loper voor ondernemers;

4. borgen van voldoende werkgelegenheid.

De indicatoren functiemenging, vestigingen, werkgelegenheid en waardering van ondernemers vormen een thermometer voor de ontwikkeling van de Rijswijkse economie en worden elk jaar in de begroting getoond. Deze indicatoren zijn afhankelijk van diverse factoren, zoals de economische conjunctuur, ontwikkelingen binnen de sterk vertegenwoordigde bedrijfssectoren in Rijswijk en de lokale inwonersgroei. Voor komende jaren gaan we uit van een laagconjunctuur door de uitbraak van corona. Terugkijkend naar de impact van de financiële crisis van 2008, is de verwachting een nieuwe economische recessie verder een grote invloed heeft op investeringsbeslissingen door bedrijven ende lokale werkgelegenheid. Ook dit vraagt extra inzet en prioritering vanuit economisch beleid en accountmanagement.

Het beeld en de prognoses die hieronder worden geschetst, zijn op basis van cijfers van 2019. Het is complex om dergelijke exogene indicatoren op het niveau van Rijswijk ‘smart’ te voorspellen, laat staan te beïnvloeden. Op basis van historische trends en actuele ontwikkelingen, zoals de uitbraak van corona is een inschatting gemaakt voor de komende jaren, uitgedrukt in een positieve of negatieve groei.

Rijswijk is een werkstad

Rijswijk is met een index van ruim 50% een werkgemeente. Zoals in de figuur op de volgende pagina te zien, is de index de afgelopen 10 jaar wel fors gedaald. Vooral de sterke bevolkingsgroei in Rijswijk gecombineerd met een afname van het aantal banen is hiervan de achterliggende oorzaak. De verwachting is dat de index van Rijswijk geleidelijk dichter bij het landelijk gemiddelde komt als gevolg van de nog geplande woningbouw.

¹

Hoewel het aantal banen in het afgelopen decennium sterk is gedaald, ligt het aantal banen per 1.000 inwoners nog steeds hoger vergeleken met de regio Haaglanden of gemeenten met een vergelijkbaar aantal inwoners. Daarnaast is in tegenstelling tot voorgaande jaren een lichte toename van het totaal aantal banen in 2019 waar te nemen. Deze groei loopt echter achter op de groei die in de gehele regio Haaglanden zichtbaar is. Ook voor 2020 en 2021 verwachten wij een afname, mede door de economische recessie als gevolg van de coronacrisis. Tegelijkertijd is er een positieve trend te zien van het aantal vestigingen binnen de gemeente. Dit is een landelijke trend en wordt vooral verklaard door de blijvende opmars van ZZP’ers. Echter heeft een economische recessie gevolgen voor ook de investeringsbereidheid van ondernemers en dus ook voor het aantal (nieuwe) vestigingen in Rijswijk vanaf 2021. De verwachting is dat het aantal vestigingen aankomende jaren gelijk blijft met weer een positieve trend vanaf 2023. Vooral de inzet op herstructurering van de werklocaties en het positioneren van Rijswijk als locatie waar ruimte is voor ondernemerschap, gecombineerd met actief accountmanagement, moet op termijn leiden tot meer nieuwe bedrijven en organisaties in Rijswijk.

Dienstverlening aan ondernemers heeft een gemiddelde beoordeling

De dienstverlening van de gemeente is door ondernemers beoordeeld met een 6,5 wat in lijn ligt met het landelijke gemiddelde. Met extra inzet op accountmanagement en meer aandacht voor de dienstverlening is de verwachting dat de waardering vanuit ondernemers komende jaren zal stijgen naar een 7. De ondernemerspeiling wordt eens per twee jaar uitgevoerd. Echter, vanwege COVID-19 is de peiling in 2020 niet uitgevoerd.